چرا اوگاندا برای اسرائیل مهم است؟؛ هرجا اسمی از نیل هست اسرائیل هم هست!

فاطمه شاه‌آبادی – اگر بتوان جایی را در دنیا پیدا کرد که اختلاف دمای تابستان و زمستان آن کمتر از ۱۰ درجه باشد، حقیقتا یکی از آنها کشور اوگاندا یا همان سرزمین زیبایی ست که علاوه بر خاک حاصلخیز، فلات ها، دریاچه ها، کوه ها و مناظر منحصر به فردش، سرچشمه رود نیل هم هست؛ و هرکجا اسم نیل می‌آید بحث رژیم صهیونیستی هم مطرح می شود. لذا بر آن شدیم تا برای آگاهی از اهمیت اوگاندا برای این رژیم با آقای سید کاظم مهرنیا، رایزن فرهنگی سابق ایران در اوگاندا و کنیا، مصاحبه ای داشته باشیم.

در ابتدا اگر ممکن است مختصر توضیحاتی در مورد کشور اوگاندا بفرمایید.

اوگاندا کشوری کوچک با مساحت ۲۳۶ هزار کیلومتر، در قلب آفریقای زیر صحرا و در شرق قاره آفریقا واقع شده است. نام این کشور[۱] به معنی سرزمین زیبایی‌ست و شعار ملی‌شان هم «برای خدا و کشورم»[۲] می‌باشد. اوگاندا در سال ۱۹۶۲ از کشور انگلستان استقلال پیدا کرد. ساختار نظام حکومتی در این کشور جمهوری‌ و قدرت اکنون در دست «موسِوینی» رئیس جمهور مقتدر این کشور می‌باشد. جمعیت اوگاندا در سایت های مختلف متفاوت ذکر می شود، معمولا بین ۳۰ میلیون تا ۳۶ میلیون نفر؛ دلیل آن هم این است که به دلیل مشکلات اقتصادی از سال ۲۰۰۸ در این کشور سرشماری ای دیگر انجام نشده است.

زبان رسمی در اوگاندا انگلیسی‌ست اما زبان سواحیلی هم رواج دارد. حدود ۶۶ درصد از مردم این کشور مسیحی (با ۳۳%کاتولیک و نیم دیگر پروتستان)، ۱۶ درصد مسلمان و ۱۸ درصد هم آنیمیست و بودیسم و پیرو سایر ادیانند. مسلمانان اکثرا شافعی مذهبند. طبق آمار، تقریبا ۶ میلیون نفر مسلمان در این کشور زندگی می کنند که از این تعداد، حدود ۳۰۰ هزار نفر نیز شیعه‌اند. مراکز شیعیان در اوگاندا شامل یک مرکز علمی به نام خاتم الانبیاء، مسجدی به نام مسجد امام رضا و یک موسسه فرهنگی به نام امام حسین است. اکثر شیعیان همان خوجه های اثنی عشریِ هندی ای هستند که در دوران استعمار انگلستان و پس از آن به این کشور مهاجرت کردند.

اهمیت ویژه اوگاندا به این دلیل است که دریاچه ویکتوریا و سرچشمه رود نیل در این کشور واقع شده است. لازم به ذکر است حدود ۱۳ درصد از آب رود نیلِ سفید از اوگاندا تامین میشود و هرکجا اسم نیل می‌آید بحث مصر، رژیم صهیونیستی و بالطبع سودان هم مطرح می شود. بنابراین رژیم صیهونیستی اوگاندا را به عنوان یکی از جایگاه های «مشرق الاذکار» انتخاب کرد.

مشرق الاذکار به چه چیزی اطلاق میشود؟

مشرق الاذکار معابد هفتگانه فرقه ضاله بهائیت هستند، معابدی بسیار عظیم که بهائی‌های سراسر جهان برای عبادت یا زیارت به آنجا میروند. این معابد فقط در هفت نقطه از جهان قرار دارند، یکی در اورشلیم، یکی در روسیه و در سراسر آفریقا فقط در اوگاندا.

چرا اوگاندا برای اسرائیل اهمیت دارد؟

رژیم صهیونیستی طرحی را به نام «ماشاو» یعنی کشت برون مرزی، در اوگاندا اجرا کرد، این طرح توسط این رژیم برای بحث کشاورزی فراسرزمینی و اصلاح نژاد اجرا شد. به منظور کشاورزیِ فراسرزمینی سه کشور حاصلخیر اوگاندا، غنا و اتیوپی جهت گسترش صنعت کشاورزی با تاکید بر اصلاح نژاد نباتات انتخاب شدند.

با توجه اینکه رژیم صهیونیستی در سرزمین غصبی خود زمین‌های وسیعی برای پروژه‌های کشاورزی در اختیار ندارد و از سویی آفریقا داری خاکی حاصلخیز و قابل دسترس است، لذا این کشورها را برای اجرا و گسترش پروژه های کشاورزی خود برگزیده است و سالانه محصولات متنوع و فراوانی که با هزینه های اندک پرورش میدهد را به نام خود به نقاط مختلف دنیا صادر می نماید.

یعنی اهمیت اوگاندا برای اسرائیل تنها به خاطر کشاورزی آن است؟

خیر، دلایل دیگری نیز وجود دارد. یکی از دلایل مهمی که پیش‌تر ذکر شد حضور فرقه ضاله بهائیت در این کشور است. همچنین این رژیم قصد داشت اوگاندا را به عنوان بخشی از سرزمین موعود معرفی کند و گروهی از یهودیان را در این کشور اسکان دهد. برای رسیدن به این هدف شروع به پاکسازی نژادی و دینی در این کشور کرد، به طوری‌که به قدرت رساندنِ ای‌دی امین[۳]، دیکتاتور این کشور طی سال‌های ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۹ به همین منظور بود. ای‌دی امین اعتقاد داشت که تمامی آسیایی ها باید از اوگاندا خارج شوند چراکه آسیایی ها اکثر شیعیان اثنی عشری بودند و معاند و مزاحم محسوب می‌شدند. ای‌دی امین جنایات هولناکی را (نه تنها علیه آسیایی ها بلکه علیه سفید پوستان) مرتکب شد که با فشار جوامع بین الملل و کمک ارتش تانزانیا به چریک های اوگاندایی، از حکومت خلع شد.

نکته ای که لازم است در مورد خوجه های شیعه در اینجا ذکر شود این است که خوجه ها تشکل های بسیار منظم و سازمان یافته ای دارند و در کلونی های خود به آفریقایی‌ها و سایر افراد، اجازه ورود و عضو شدن نمیدهند. یکی از دلایل سختگیریِ خوجه ها همین اقدامات خشونت بار ای‌دی امین بود، یعنی هنگامی که برخی آفریقایی‌ها با جلب اعتماد خوجه ها و تغییر مذهب، توسط جمع های آنها پذیرفته شده بودند، تعدادی از آنها مانند ستون پنجم عمل کرده و با سوءاستفاده از فرصتِ حضور در بین خوجه ها، اخبار و اقدامات جمعیت آنان را به دستگاه حکومتی گزارش میدادند و این فرصت را برای ای‌دی امین فراهم میکردند تا در سرکوب خوجه ها موفق شود. ای‌دی امین به خوجه‌ها که صاحب ملک و املاک، کارخانه و اموال زیادی بودند (خوجه ها در آفریقا اکثرا تاجر مسلکند) یک هفته فرصت داد تا دارایی خود را رها کنند و با مقدار کمی پول از اوگاندا خارج شوند؛ پس از این واقعه اکثر خوجه ها به کشورهای اروپایی و انگلیس مهاجرت کردند.

این اقدامات موجب شد که امروزه اگر برای مثال به نماز جماعت خوجه ها بروید فقط هندی ها را می‌بینید و آفریقایی ها به هیچ عنوان اجازه ورود به جمع نمازگزاران داده نمی‌شود.

آیا ایران از بعد فرهنگی یا تبلیغی توانسته به اوگاندا ورود کند؟

اکثر فعالیت های جمهوری اسلامی ایران در شهر جینجا، حاشیه دریاچه ویکتوریا که بزرگترین مرکز شیعیان در آنجاست، انجام شده است. همچنین جامعه المصطفی نیز در این کشور فعال است. علاوه بر حضور فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، ایران حتی در حوزه بهداشتی پزشکی در اوگاندا حضور دارد.

آیا رژیم صهیونیستی هم در این کشور چنین حضوری دارد؟

بله این رژیم دارای پایگاه های سیاسی و فرهنگی و… در این کشور است. نکته دیگر این است که تمام سیستم اطلاعاتی، امنیتی و حتی تسلیحاتی اوگاندا در دست صهیونیست‌هاست. در هرکشوری از این قاره هم که حضور دارند بسیار نقش آفرینند، به طوریکه در همین کشور اوگاندا، نظام حکومتی، دوام و بقاء خود را مدیون حضور صهیونیست ها میداند.  البته این را بدانید این حضور یا کمک های اسرائیل به کشورهای آفریقایی به دلیل اهمیت یافتن کشورهای آفریقایی در نظام بین الملل و تاثیر رای آنها در سازمان ملل است.

لابی گری و حضور اسرائیل در بطن دولت اوگاندا تا چه حد هست؟

با توجه به آنچه تا کنون بیان شد، واضح است اینها در بطن دولت حضور دارند و تاثیر گذار هم هستند، به طوری‌که میتوان گفت صهیونیست ها و آفریقایی هریک به خوبی مشغول بازی سیاسی هستند و البته برخلاف تصور ما که فکر می‌کنیم آفریقایی ها از این لابی گری‌ها و یا بازی های سیاسی چیزی نمی‌دانند، آنها از نقش خود در این بازی های سیاسی به خوبی آگاهند. برای مثال در خصوص بحث کشت برون مرزی مقداری زمین در اختیار ایران قرار دادند و هرگاه رژیم صهیونیستی بخواهد کاری بر خلاف خواست آنان انجام بدهد این نکته را (تخصیص زمین به ایران را) به آنان یادآوری می‌کنند و به عنوان اهرم فشار از آن سود می‌برند؛ به این معنا که به هر دو طرف امتیازاتی می‌دهند تا بتواند توازن را حفظ کند؛ در هرحال آفریقایی‌ها منافع‌شان را به هر نحوی تامین می‌کنند.

رژیم صهیونیستی چگونه از این ادعا که «یهودیان و سیاهان هر دو مورد ستم واقع شده اند و قربانی تبعض بوده اند» در جهت نفوذ خود در آفریقا و اوگاندا بهره برده است؟

ببینید عامه مردم آفریقا، شناخت و دیدگاهی را که ما ایرانیان نسبت به صهیونیسم، یهودیت و تاریخ آنان داریم، ندارند. مثلا می‌توان گفت شاید ۹۰% از مردم آفریقا چیزی در مورد هولوکاست نشنیده اند. دلیلش هم این است که یهودیان در آن جوامع حضور ندارند، چون میترسند، ترس از تهدید به مرگ، چون جمعیت اندکی دارند؛ مثلا یک یهودی برای ورود به آفریقا از یک پاسپورت کانادایی یا هویتی از سایر کشورها استفاده می‌کند چون مسلمانان نفوذ زیادی در آنجا دارند. پس نمی‌توان ثابت کرد که صهیونیست‌ها از این مظلوم نمایی چندان بهره ای برده باشند.

یعنی هیچ کلونی یا اجتماع خیلی کوچک هم ندارند؟

نه، یهودیان غالبا ترسو هستند و ابراز نمی‌کنند که یهودی هستند، دیگر چه برسد به اینکه اجتماعی داشته باشند یا تابلویی هم بزنند.

پیوند بین صهیونیسم و آفریقا تا چه حد در جهت مقابله با رشد اسلام در آفریقاست؟

ببینید من در مصاحبه قبلی هم گفته بودم که یکی از سیاست های آمریکا و متحدانش در آفریقا این است که آفریقای زیر صحرا باید مسیحی بماند و اسلام در آنجا رشد نکند. مثالی هم از رشد و بورسیه نخبگان مسیحی زدم. اگر به مسئله افتراق سودان هم توجه کنید نقش رژیم صهیونیستی و حامیانش کاملا مشخص می‌شود. به هر حال چنین اقداماتی دارد انجام می شود و اینها در منطقه فعالند که شاید بتوان ادعا کرد تلاش عمده آنها در جهت ممانعت از نفوذ و گسترش اسلام در منطقه و تسلط بر سرشاخه های نیل انجام می‌باشد.

به عنوان سوال آخر میخواهم بدانم که چرا در طرح اوگاندا[۴] در اجلاس بازل، کشور اوگاندا انتخاب شد؟ و چرا اتیوپی که در حال حاضر پایگاه اصلیِ اسرائیل محسوب میشود، انتخاب نشد؟

در طرح اوگاندا مقرر شد که یهودیانی که در روسیه در خطر بودند به اوگاندا مهاجرت داده شوند که تعداد ۲۰۰ هزار نفر هم مهاجرت کردند. اما در هفتمین کنفرانس صهیونیسم در سال ۱۹۰۵ تصمیم بر توقف این طرح شد. در هرحال من فکر می‌کنم با توجه به پیشینه قوی ای که اتیوپی از نظر اسلام و خاستگاه اسلام در آفریقا دارد، در آن سال‌ها هم اتیوپی همچنان کشوری مسلمان محسوب می شد که اکثریت مسلمان را داشت و با توجه به اینکه مستعمره هیچ کشوری هم نبود، چندان قابل دسترس به نظر نمی‌رسید، کمااینکه در آن زمان اوگاندا مستعمره انگلیس بود و این مهاجرت به راحتی صورت می‌گرفت.

پانوشت:

[۱] UGANDA

[۲] For God and my country

[۳] Idi Amin

[۴] Uganda Scheme