میزان اعتماد ساکنین سرزمین‌های اشغالی به ارتش این رژیم؛ محبوبیت 82 درصدی ارتش اسرائیل!
محسن فایضی
مرکز مطالعاتی دموکراسی در اسرائیل(IDI) یکی از مراکز مشهور رژیم صهیونیستی است که در پایان سال های میلادی گزارشات خوبی بر پایه نظرسنجی وسیع از جامعه اسرائیلی به صورت عمومی منتشر می کند. حجم بالای افکارسنجی این موسسه موجب شده گزارشات آن مورد توجه ویژه ای قرار بگیرد.
اندیشکده دموکراسی اسرائیل در سال ۱۹۹۱ توسط برنارد مارکوس یکی از ثروتمندترین افراد در جهان تاسیس شده است. وی از حامیان سرسخت ترامپ هم بود. اما یکی از محققین برجسته این اندیشکده، دکتر یووال شانی می‌باشد که او ریاست مرکز امنیت و دموکراسی وابسته به این اندیشکده را بر عهده دارد. یووال شانی در سال ۲۰۱۸ به ریاست شورای حقوق بشر سازمان ملل و سپس جانشینی این شورا انتخاب شده است. مرکز نظر سنجی گوتمن وابسته به این اندیشکده، بزرگترین و جامع‌ترین پایگاه داده اسرائیل در زمینه نظرسنجی افکار عمومی اسرائیل را داراست.
مرکز دموکراسی اسرائیل در پایان 2020 هم گزارشی کامل از افکارسنجی خود منتشر کرده که در بخش اول [اینجا] به پاسخ اسرائیلی ها به احساسشان برای زندگی در اسرائیل پرداختیم.
حالا در بخش دوم به پاسخ شرکت کنندگان در خصوص اعتمادشان به نهادها و ساختارهای سیاسی اسرائیل خواهیم پرداخت.
- اعتماد به نهادهای حاکمیتی در سال 2020
در نخستین جدول میزان اعتماد به نهادهای گوناگون براساس تفکیک پاسخ دهندگان یهودی و اعراب اسرائیلی آورده شده است.
در جدول بالا به ترتیب ارتش، نهاد سلامت، رئیس جمهور، شهرداری یا مقامات محلی، دیوان عالی اسرائیل، بیمه ملی، پلیس، دادستان کل، رسانه، کنست(پارلمان)، دولت(نخست وزیر و وزرا) و احزاب سیاسی مورد بررسی قرار گرفته اند.
ارتش در رتبه نخست اعتماد در میان یهودیان با بیش از 80% است اما همین میزان در میان اعراب اسرائیلی به 35% درصد می رسد. البته با نگاهی به میزان اعتماد اعراب به دیگر نهادها، مشخص می شود ارتش حتی در میان اعراب اسرائیلی هم جایگاه مهم و تثبیت شده ای دارد. اعراب تنها در نهاد سلامت، شهرداری ها، دیوان عالی و بیمه بیش از ارتش اعتماد نشان داده اند.
اما در کل این نمودار نشان دهنده سقوط جایگاه احزاب سیاسی، کنست و کابینه دولت به واسطه حجم زیاد تغییرات و نابسامانی ها در سال های اخیر است.
از نکات جالب دیگر این داده کاوی، رای بالای اعتماد چه در یهودیان و چه در اعراب به نهاد سلامت است. مسئله ای که میتواند بسیار در عبور از بحران کرونا به کمک اسرائیل بیاید.
- تغییرات اعتماد عمومی در یک سال گذشته
نمودار دیگری به مقایسه تغییرات میزان اعتماد در سال 2020 در مقایسه با سال 2019 پرداخته است.
این نمودار نشان می دهد جز در کنست و احزاب که درصدهای بسیار پایینی در اعتماد دارند، بقیه نهادهای حاکمیتی با کاهش اعتماد روبرو بوده اند. کاهش 8 درصدی میزان اعتماد به ارتش و رئیس جمهور بسیار حائز اهمیت است.
در خصوص رئیس جمهور می توان دلیل آن را ناتوانی رئیس جمهور در حل کردن بن بست های سیاسی انتخابات سال گذشته و تکرار 3 باره انتخابات دانست. رئیس جمهور اسرائیل تقریبا یک جایگاه تشریفاتی است اما در زمان انتخابات بسیار تاثیرگذار و بانفوذ است.
- باور به نهادها در 2 دهه
یکی از اقدامات خوب موسسه دموکراسی اسرائیل، تداوم افکارسنجی دقیق و مستمر با روش یکسان طی نزدیک دو دهه گذشته است.
این نمودار روند اعتماد به نهادهای ذکر شده، از سال 2003 تاکنون را نشان میدهد. اولین گزاره واضح از این نمودار، اعتماد بالای به ارتش نسبت به دیگر نهادها همراه باثبات درصد بوده است.
اما در نقطه مقابل، احزاب، پارلمان، کابینه و رسانه ها در پایین ترین سطح اعتماد خود قرار دارند. نمودار نشان می دهد نهادهای ذکر شده در مقابل ابتدای دهه 2000 میلادی، به طور میانگین با کاهش 10 تا 20 درصدی اعتماد عمومی روبرو هستند. اتفاقی که نشان دهنده نقطه ضعف اسرائیلی هاست. یعنی دولت برآمده از پارلمان، پارلمان برآمده از انتخابات و احزاب شرکت کننده در انتخابات.
جدول بالا بیشترین میزان اعتماد به نهادهای ارتش، ریاست جمهوری و دیوان عالی اسرائیل بر اساس گرایش سیاسی چپ، راست و میانه پاسخ دهندگان تفکیک شده است. اعتماد به ارتش در چپ ها تا 78% کاهش می یابد در حالی که در راست گرایان 84% است. همچنین اعتماد به رئیس جمهور در راست گرایان 56% است اما در میان چپ‌ها و میانه روها به 78% و 70% افزایش می یابد.
مسئله ای که نشان می دهد که جامعه اسرائیلی حتی در میان دو نهادی که بالاترین میزان اعتماد را دارا هستند، شکاف اجتماعی قابل توجهی دیده می شود.
- اعتماد به ارتش چالش جدی آینده اسرائیل خواهد شد؟
همانگونه که بالاتر هم گفته شد اعتماد به ارتش در سال 2020 با کاهش عجیب 8 دردصدی روبرو شده است. کاهش شدید اعتماد به ارتش از دیگر حاشیه های مهم این گزارش موسسه دموکراسی اسرائیل بود که مورد توجه و بازتاب رسانه های زیادی هم قرار گرفت. براساس این گزارش اعتماد به ارتش در اسرائیل به پایین ترین سطح خود بین سال های 2006 تا 2008 رسیده است. آن دوران ارتش به واسطه ناکامی در جنگ 33 روزه و سپس 51 روزه غزه در اوج انتقادات قرار داشت.
چرایی این مسئله نیاز به بررسی دقیق تری درجامعه اسرائیلی دارد. زیرا ارتش همواره از جایگاه بسیار بالایی در اذهان جامعه اسرائیلی دارد.
اما نموداری دیگر نشان می دهد زنگ خطر جایگاه ارتش اسرائیل برای تل آویو به صدا در آمده است. براساس نمودار زیر در هرم سنی، پاسخ دهندگان هرچه جوان تر، اعتماد به ارتش هم پایین تر آمده است.
- اسرائیلی ها به رسانه های عبری اعتماد دارند؟
یکی دیگر از سوالات افکارسنجی موسسه دموکراسی اسرائیل، میزان اعتماد به رسانه هاست. براساس پاسخ پرسش شوندگان، راست گرایان بسیار کمتر از میانه رو ها و چپ های اسرائیلی به رسانه ها اعتماد و باور دارند.
اختلاف حدود 55 درصدی میزان اعتماد راست گرایان و چپ گرایان به رسانه ها نشان دهنده یک شکاف رسانه ای جدی در اسرائیل است.
اما در سوالی جذاب پرسیده شده، آیا رسانه های اسرائیلی، وضعیت اسرائیل را بدتر از واقعیت نشان می دهند؟ در سال 2017، 56% در سال 2018، 54% و در سال 2020، هم بیش از 54% کاملا با این گزاره موافق یا موافق بوده اند.
