نگاهی به کتاب «هراس از حکومت اسلامگرایان» اثر عصام تلیمه

با توجه به پیشینه اسلامگرایان(فارغ از درستی یا نادرستی آن)  نگرانی‌هایی به ویژه پس از انقلاب مصر نسبت به ورود آن‌ها به صحنه سیاست به وجود آمد. باید به این نکته نیز توجه داشت که ورود اسلامگرایان به صحنه سیاسی پس از انقلاب مصر فضای وسیعی از آزادی‌ها را برای آن‌ها به ارمغان آورد؛ فضایی که آن‌ها پیشتر از آن محروم بودند. همین امر سبب شد تا اسلامگرایان نسبت به ورود به کارزار سیاسی و انجام فعالیت‌های سیاسی تشویق و ترغیب شوند.

این نگرانی‌ها سؤالات و ابهامات زیادی را به وجود آورد که اسلامگرایان باید پاسخی جامع و کافی به آن‌ها ارائه دهند.

ازجمله سؤالات این است: موضع دولتِ دینی درقبال نگرانی‌هایی که مطرح می‌شود، چیست؟ موضع اسلامگرایان در قبال آزادی‌های عمومی چیست؟ اسلامگرایان در قبال مسئله آزادی عقیده چه اعتقادی دارند؟ موضع‌شان در خصوص اجرای احکام اسلامی چیست؟ به طور کلی آن‌ها چه دیدگاه، نگرش و موضعی در قبال غیرمسلمانان و به ویژه مسیحیان دارند؟

یکی از کسانی که تلاش کرد بدین سوالات پاسخ دهد، عصام تلیمه از شیوخ اخوانی الازهر و از نزدیکان قرضاوی، شخصیت مطرح درگذشته اخوانی­ها بوده است. وی در کتاب خود تلاش کرده است به سؤالات مطرح‌شده پاسخ دهد؛ به گونه‌ای که این پاسخ‌ها متناسب با اندیشه و فهم متعادل اسلام باشد.از جمله موضوعاتی که تلیمه بدان پرداخته می توان به موضع اسلام و اسلام گرایان در مورد حکومت دینی و مدنی، موضع آنها در بحث اجرای احکام اسلام، موضع اسلام در مورد حقوق سیاسی غیر مسلمانان، نگاه اسلام به مسئله شهروندی و همچنین رویکرد اسلام گرایان در مورد آزادی های سیاسی و … اشاره کرد.

یکی از موضوعات جنجال برانگیز تلیمه در این کتاب، جواز رفراندوم برای اجرای شریعت توسط دولت بود که وی سعی کرده با زاویه نگاهی دینی بدین مساله پاسخ دهد.

شیخ  تلیمه در کتاب فوق الذکر خود تصریح کرد که موضع اسلام گرایان در دعوت به حکومت مدنی مبتنی بر مشورت و عدالت همان چیزی است که بسیاری از متفکران اسلامی بر آن اتفاق نظر داشتند، مانند: شیخ محمد عبده و عبدالرحمن کواکبی، شیخ عبدالرازق سنهوری، امام حسن بنا، قاضی عبدالقادر عوده، شیخ یوسف القرضاوی، و استاد محمد اماره، دکتر محمد سلیم العوا، استاد فهمی هویدی، دکتر سعدالدین العثمانی، دکتر احمد الریسونی و برخی دیگر که در این نظر خلاصه می شود: حکومت اسلام دینی نیست; بلکه یک کشور مدنی با مرجعیت اسلامی است.

 مؤلف در ادامه به سؤالات و ابهامات اسلامگرایان در برابر غیراسلامگرایان ـ در عرصه‌های فکری و عملی ـ می‌پردازد. علت این مسئله هم آن است که اسلامگرایان نیز نگرانی‌های خاص خود را در قبال دیگران دارند.

کتاب: الخوف من حکم الإسلامیین عن الدوله المدنیه والحریات والمواطنه وتطبیق الشریعه

نویسنده: عصام تلیمه

انتشارات(عربی):  الشبکه العربیه للابحاث و النشر

سال چاپ: ۲۰۱۳