سیاست خارجی رژیم صهیونیستی از دیدگاه ساکنین سرزمینهای اشغالی (قسمت اول)
یکی از بارزترین و مهمترین خروجیهای نظرسنجی، بهبود و افزایش رضایت از عملکرد سیاست خارجی در سال 2019 نسبت به سالهای اخیر از سوی رژیم صهیونیستی است.
محمد محسن فایضی- کارشناس مسائل فلسطین
یکی از مؤسساتی که سالانه گزارشهایی از نگرش مردم اسرائیل نسبت به سیاست خارجی ارائه میدهد موسسه «The Israeli Institute for Regional Foreign Policies»(موسسه سیاست خارجی منطقهای اسرائیل) است.
در گزارشی که در انتهای سال 2019 تهیه شده است[1]، دیدگاه و نگرش ساکنین سرزمینهای اشغالی در خصوص موضوعات مختلف حول سیاست خارجی و جایگاه و عملکرد رژیم صهیونیستی در روابط خارجی و سیاست خارجی به تفصیل بیان شده است. در این یادداشت بخشی از آنان را مرور خواهیم کرد:
بهبود سیاست خارجی در دوران نتانیاهو
یکی از بارزترین و مهمترین خروجیهای نظرسنجی، بهبود و افزایش رضایت از عملکرد سیاست خارجی در سال 2019 نسبت به سالهای اخیر از سوی رژیم صهیونیستی است. گفتنی است در این نظرسنجی نمرات از 0 تا 10(ضعیف به عالی) رتبهبندی شدهاند.
بهبود جایگاه اسرائیل در جهان
همانگونه که از جدول بالا پیداست، جایگاه اسرائیل در جهان ازنظر شرکتکنندگان در نظرسنجی از سال 2014 به اینسو همواره صعودی بوده است. تنها سال 2015 نمره ضعیف نزدیک به 4 را کسب کرده است که جای بررسی دقیق دارد.
افزایش رضایت از سیاستهای دولت و عملکرد وزارت خارجه نتانیاهو
ردیفهای دوم و سوم بهخوبی نشاندهنده افزایش رضایت صهیونیستها از عملکرد نتانیاهو در سالهای اخیر در تحولات منطقهای و ماجراجوییهای وی در منطقه است.
ترامپ؛ برگ برنده نتانیاهو
یکی از مهمترین مؤلفهها برای ساکنین فلسطین اشغالی، حفظ و مدیریت روابط با کاخ سفید است. علیرغم فضاهای دوقطبیای که در آمریکا علیه نتانیاهو و روابط وی با ترامپ وجود دارد، اما اسرائیلیها از افزایش روابط میان نتانیاهو و تلآویو رضایت دارند. کسب نمره بالای 7.75 از 10 نشاندهنده این واقعیت است که اقدامات ترامپ در انتقال سفارت، بخشش جولان و رونمایی از معامله قرن برای نتانیاهو یک برگ برنده بوده است.
در سؤالی دیگر بهصورت تفکیک و دقیق نظر صهیونیستها نسبت به روابط با آمریکا پرسیده شده است که آرای بهدستآمده نشان میدهد بخش بسیار کمی از یهودیان (11 درصد) نمره کمتر از متوسط دادهاند و این نشان از رضایت کامل صهیونیستها از هر طیفی برای ارتباط با آمریکای دوران ترامپ است.
برداشت صهیونیستها از حس عمومی دنیا نسبت به اسرائیل
یکی از سؤالات این نظرسنجی این بوده است که احساس شما از نگرش مردم جهان نسبت به اسرائیل چگونه است؟ پاسخها نشان میدهد که نگرشی یکسان در میان آنان در خصوص این سؤال وجود ندارد؛ اما میانگین پاسخها هم این مسئله را عیان میکند که اسرائیلیها حس عمومی دیگران نسبت به خودشان را چندان خوب نمیبینند.
از نکات حائز توجه آن است که 35 درصد از یهودیان معتقدند حس عمومی نسبت به اسرائیل در جهان ضعیف و نسبتاً ضعیف است. این احساس در میان اعراب اسرائیلی به بالای 50 درصد میرسد.
اما گویا در سالهای اخیر صهیونیستها بیشتر از گذشته احساس همراهی جهان با آنان را دارند:
روابط با روسیه چندان مهم نیست؛ با اروپا اصلاً مهم نیست!
یکی از سؤالات سالانه و مهم این نظرسنجی سنجش نگرش دیدگاه اسرائیلیها در اهمیت و راهبردی بودن داشتن رابطه به کشورهای مهمی غیر از آمریکا چون روسیه، چین و انگلیس و برخی کشورهای عربی دارای قرارداد سازش چون اردن و مصر است.
رأی پایین اسرائیلیها به اهمیت راهبردی روابط با اروپا
پاسخ به این سؤال به خوبی نشان میدهد که جامعه صهیونیستی چندان دلخوشی از اروپا و حتی روسها ندارد و در مقابل داشتن رابطه با آمریکا دیگران چندان مهم و راهبردی و حائز اهمیت نیست. از پاسخ دهندگان خواسته شده حداکثر 3 کشور را انتخاب نمایند.
یکی از نکات حائز اهمیت نگرش یکسان اسرائیلیها به مهم بودن داشتن روابط راهبردی با چین و کشورهای اروپایی چون انگلیس و آلمان است. گسترش روابط اسرائیل با چین در سالهای اخیر در این قضیه میتواند تأثیرگذار بوده باشد.
نگرش نامطلوب نسبت به فرانسه
رأی پایین 17 درصدی به فرانسه از دیگر نتایج جالب این نظرسنجی است. این مسئله میتواند ناشی از موضعگیریهای سالهای اخیر فرانسه بر مبنای راه حل دو دولت و محکوم کردن برخی اقدامات اسرائیل در شهرکسازیها دانست. هرچند ریشه تاریخی نبرد فرانسویها و یهودیان را هم میتوان در این مسئله دخیل دانست.
هند برای نتانیاهو راهبردی؛ اما برای جامعه اسرائیلی بیارزش
هند، مصر و اردن در پایین جدول قرار دارند. این در حالی است که در سالهای اخیر نتانیاهو بسیار در خصوص روابط با هند سرمایهگذاری کرده است.
عمدهترین بخش روابط هند و رژیم صهیونیستی را قراردادها و خریدهای تسلیحاتی دو طرف تشکیل میدهد. از سویی، هند یکی از بزرگترین خریداران تسلیحات در جهان است و از سوی دیگر، فروش تسلیحات ستون فقرات اقتصاد رژیم صهیونیستی را شکل میدهد. در آخرین قراردادی که بین وزارت دفاع هند و صنایع هوافضای رژیم صهیونیستی منعقد و رسانهای شده است، این کشور قرار است سامانههای پیشرفته موشکی زمین به هوای با برد متوسط و بلند را از این رژیم خریداری نماید. ارزش این قرارداد که بزرگترین قرارداد نظامی در طول تاریخ مجعول رژیم محسوب میشود، حدود دو میلیارد دلار اعلامشده است.
استفاده نتانیاهو از عکس مودی در کنار تصاویر پوتین و ترامپ در تبلیغات انتخاباتیاش برای نشان دادن و القای یک سیاست خارجی موفق بهمنظور جلب آرای صهیونیستها بوده است، مسئلهای که بهخوبی نشاندهنده سیاست نتانیاهو برای نشان دادن راهبردی بودن روابط با هند است. تلاشی که گویا آنگونه که توقع میرود برآورده نشده است.
با رفتن نتانیاهو سیاست خارجی بهتر نمیشود!
یکی از سؤالات این نظرسنجی این بوده که نظرشان در مورد وضعیت سیاست خارجه در صورت نخستوزیر شدن گانتز رقیب نتانیاهو بوده است. تنها 25 درصد گفتهاند بهتر خواهد شد. 30 درصد معتقد بودند که بدتر میشود و حدود نیمی از پاسخ دهندگان (45 درصد) معتقد بودند که یا تغییری نمیکند و یا از پاسخ دادن امتناع کردهاند.
بهبود روابط با همه مهم است اما فلسطینیها کمتر
یکی از نتایج دور از انتظار نظرسنجی پاسخ به این سؤال بوده است که دولت آینده (نتانیاهو یا گانتز) پیشبرد کدام سیاست را باید مهم بداند؟ به ترتیب: تقویت سیاست خارجی، بهبود روابط با اروپا، بهبود روابط با اعراب، بهبود روابط با کشورهای حاشیه دریای مدیترانه و صلح با فلسطینیان مورد پرسش قرار گرفته که در جدول زیر نتایج آرای نزدیک به هم و نمرات نسبتاً بالا را میبینید:
رویکرد اسرائیل در انتخابات 202 آمریکا چگونه باشد؟
یکی از سؤالات خوب این نظرسنجی پرسش در خصوص چگونگی راهبرد درست در انتخابات سال آینده آمریکاست. نتایج نشان میدهد که علیرغم آنکه اسرائیلیها از روابط با ترامپ خوشحالاند، اما نگران تیرهتر شدن روابط دموکراتها با اسرائیل یا حداقل نتانیاهو بیش از گذشتهاند.
آرای نزدیک به سه گزینه نزدیکتر شدن به ترامپ، بهبود روابط با دموکراتها و «نظری ندارم» نشان میدهد که نگرانیهایی از فاصلهگیری طیف دموکرات آمریکا از حاکمه اسرائیل در دهه گذشته وجود دارد. مسئلهای که برای اسرائیلیها در دوران اوباما ملموس است. از نکات جالب تفاوت قابل تأمل اعراب اسرائیلی از عدم حمایت بیشتر از ترامپ است.(21 درصد در مقابل 38 درصد)
قسمت دوم گزارش: اینجا
پانوشت:
[1] https://www.mitvim.org.il/images/English_Report_-_The_2019_Israeli_Foreign_Policy_Index_of_the_Mitvim_Institute.pdf