تخریب آثار باستانی فلسطین؛ تاریخسوزی صهیونیستها در خاک فلسطین!
محمد وتد – الجزیره
ترجمه: زهرا میرزایی
روستاهای متروکه فلسطین از پدیده نبش قبر و غارت آثار و بناهای مذهبی باستانی توسط باندهای سازمانیافته آثار باستانی، تحت نظارت رسمی دولت اسرائیل و با وجود منع هیاتهای عربی در داخل فلسطین برای بازسازی و مرمت و حفاظت از این آثار، رنج میبرند.
بعد از همهگیری کرونا درآغاز سال 2020 صد و هشتاد حادثه سرقت و نبش قبر از این آثار کشف شد. پژوهشگران از مجموعه فلسطینیان 48، تخریب و سرقت سنگهای مسجد العمری و زیارتگاه تمیم بن اوس الداری را در بیت جبرین ثبت کردند. بیت جبرین در منطقه الخلیل، شهری است که توسط اشغالگران در نکبت سال 1948 ویران شد.
همچنین در این اسناد تخریب مرقد معاذ بن جبل در روستای تخریب شده عمواس در جنگ سال 1967 ثبت شده است. همچنین اسناد تخریب زیارتگاه هوشان نبی در روستای هوشه واقع در حوالی حیفا، تخریب مسجد غابسیه و عمقا در منطقه عکا، تخریب مسجد حطین در طبریه و قبرستانهای بیسان، صفد و معلیا در مناطق اشغالی که ساکنان آن در نکبت آواره شدهاند؛ موجود است.
علیرغم اینکه اسراییل بسیاری از روستاهای فلسطین را نابود کرد و ساکنانش را مجبور به مهاجرت، منتها قانونی وضع کرد و طبق این قانون تخریب آثار باستانی جرم محسوب میشود و سازمانی موسوم به «محافظت از آثار باستانی اسرائیل» در سال 1985 تاسیس کرد؛ همچنین یگان ویژهای برای مبارزه با سرقت و تجارت آثار باستانی راهانداخت؛ طبق گفته پژوهشگران وقتی صحبت از آثار باستانی مناطق متروکه فلسطین است؛ هیچ مراقبتی صورت نمیگیرد.
چشم پوشی عمدی
خاطرنشان میشود مقامات اسرائیلی با باندهای فروش آثار باستانی در این تخریب ها مسابقه میدهند تا پروژههای زیربنایی مانند ساخت جاده، شبکه فاضلاب و شهرک سازی را در مناطق فلسطینی کامل کنند.
چشم پوشی اداره آثار باستانی اسرائیل از این تخریبها و شکست عمدی در تعقیب باندهای عتیقه فروش که مساجد، مقبرهها و زیارتگاهها را هدف قرار میهند و عمدا هتک حرمت میکنند مشهود است؛ همچنین به گروههای فلسطینی اجازه بازسازی و محافظت از این آثار که در دایره جاه طلبی و گسترش شهرک های رژیم هست؛ داده نمیشود.
مسجد الغابسیه بارها مورد حفر قرار گرفته است
کمپینی برای کمک
محقق آثار باستانی و اماکن مقدس اسلامی، عبدالرزاق متانی، اهل شهر قلنسوه از فلسطین، دهها حادثه سرقت، نبش قبر و تخریب مساجد، زیارتگاهها، مقبرهها و آثار باستانی روستاهای متروکه را در زمان فراگیری کرونا مستند کرده است.
متانی برای مقابله با این تخریبهای سیستماتیک پویشی تحت عنوان «آنچه از مساجد و مقدسات در فلسطین مانده نجات دهید» راه اندازیکرد. او خواستار بین المللی شدن موضوع حفاظت از آثار باستانی فلسطین شد؛ هم اکنون این آثار از تخریب سیستماتیک توسط مقامات اسرائیلی رنج میبرند؛ این اتفاق نقض قوانین بین المللی و منشور آموزشی، علمی و فرهنگی یونسکو است.
متانی به الجزیره نت گفت: «موضوع الان فعالیت سازماندهی شده مشابه فعالیت باندهای عتیقه فروشی است؛ با حفاری قبرها، شکستن سنگ قبور و حفاری زیرزمینی مساجد و زیارتگاهها به تخریب و سرقت سنگهای این اماکن مشغولند و الان دیوار بسیاری از مساجد و اماکن در حال سقوط است.»
مستندات گردشهای میدانی
حوادث حفاری و نبش قبر توسط گردشهای میدانی گروهی از جوانان فلسطینی به رهبری خالد الددا از نقب کشف شده است؛ در این گردشها، جوانان فلسطینی گروه فلسطینیان 48، با عنوان «عابر الوطن» شرکت میکنند.
خالد بسیاری از حوادث حفاری مقدسات و زیارتگاهها را در اطراف بیت المقدس و نقب مستند کرده است؛ این حفاری ها به هدف نابودی و محو کردن این اماکن صورت گرفته است.
تخریب دیوار مسجد عمقا در عکا
باتوجه به اسناد و مدارک جمع شده هیچ مسجد و مکان مقدسی بدون نبش قبر، حفاری و سرقت سنگ باقی نمانده است. قابل توجه است که تمامی این مناطق تحت حفاظت سازمان حفاظت از آثار باستانی اسرائیل بوده است.
ممنوعیت موسسات پیگیر
از سال 2016 بنیاد اوقاف و میراث الاقصی وابسته به جنبش اسلامی به رهبری شیخ رائد صلاح از فعالیت ممنوع شد؛ متانی محقق واحد آثار باستانی این موسسه بود.
متانی تشکیلات اسرائیل را مسئول تخریبهای سیستماتیک اماکن مقدس و از بین بردن آثار باستانی روستاهای متروک میداند؛ او خاطرنشان میکند که یهودیها در جریان نکبت 530 روستا و شهر فلسطین را ویران کردند و از بازگشت اهالیشان به آنجا جلوگیری کردند و روستاهای متروکه به پارکها و باغهای عمومی متعلق به اداره اراضی اسرائیل تبدیل شدند.
متانی در طول کار خود در بنیاد اوقاف و میراث الاقصی، با کمک تیمهای حرفهای از کارشناسان و مهندسان، یک بررسی میدانی از 300 روستای متروکه و مکانهای دیدنی آنها انجام دادند.
تخریب مقبره صحابی پیامبر «ص»، تمیم بن اوس الداری در الخلیل
متانی میگوید: «ما در مورد بیش از 1200 بنای باستانی، ساختمانها و مکانهای مقدس صحبت میکنیم که اکثریت قریب به اتفاق آنها به دلیل حملات و تجاوزات سیستماتیک باندهای عتیقه فروشی، ویران و ناپدید شدهاند.»
او اعتقاد دارد که مقامات اسرائیلی، از دزدی باندهای قاچاق عتیقه، به هدف شهرک نشینی چشمپوشی میکنند تا این اماکن را مصادره کنند؛ همچنین به بهانه خطر ریزش این اماکن برای کوهنوردان، در تخریبها مشارکت میکنند.
متانی برای مقابله به تجاوزات اسرائیل و حفظ آخرین بناهای باقیمانده در روستاهای متروکه خواستار تلاش بین المللی و بین المللی کردن موضوع اماکن مقدس هست؛ او معتقد است با بازدید حضوری از این اماکن محاصره تحمیلی اسرائیل رفع میشود.
این محقق معتقد است که باید برای تحت فشار گذاشتن دولت اسرائیل به مراجع قضایی بین المللی مراجعه کرد و خواستار آزادی و احیای این اماکن شد؛ همچنین باید خواستار حرکت عربی و اسلامی برای حفظ اماکن مقدس و میراث تمدنی عربی و اسلامی موجود در آنها شد؛ با دانستن اینکه بسیاری از مکانهای باستانی مورد هدف تخریب، به دوران عثمانی بازمیگردد.