کرونا و نمایش عریان نظام کاستی در هند؛ دالیتها کماکان «نجس»اند!
منبع: کانورسیشن
ترجمه: مهدی صالحی
مدتها پیش از شیوع ویروس کرونا، شکل دیگری از فاصلهگذاری اجتماعی خطرناکی در سراسر هند گسترش یافته که همان تمایز طبقاتی هندوئیسم یا «نظام کاست» میباشد. این نظام کاست که سابقه حضور بیش از هزار سال در این منطقه را دارد، مدتهاست که پایههای تفکیک اجتماعی بر اساس جایگاه افراد در نظام سلسله مراتبی هند را، مستحکم کرده است.
خارج از چهار گروهی که این نظام را تشکیل میدهند -برهمنها، کشاتریاها، وایشیاها و شودراها – گروه دیگری وجود دارد به نام «دالیتها» که «نجس» یا «غیر قابل لمس» نیز خوانده میشوند و جمعیتشان در حدود ۲۰۰ میلیون نفر میباشد. اعضای این گروه که قرنهاست در پایینترین طبقه اجتماعی هند قرار دارند در حال حاضر در صدر ابتلا به ویروس کرونا هستند. از آنجا که موقعیت اجتماعیشان آنها را بیشتر در خطر ابتلا قرار داده و برای دیگران تهدید به حساب میآیند، بنابراین به شدت توسط جامعه مورد تبعیض قرار میگیرند.
تبعیض و ظلم
سابقه نظام کاست در هند به دو هزار سال پیش بازمیگردد اما در زمان استعمار این کشور توسط بریتانیا، این نظام قویتر شده و ردهبندیهای آن محکمتر شدند. بعد از این که در سال ۱۹۴۷، هندوستان استقلال خود را از بریتانیا به دست آورد، در قانون اساسی جدید خود، اعمال قانون «غیر قابل لمس» طبقه فرودست جامعه که بر اساس نظام کاست انجام میشد را لغو کرد. اما با گذشت ۷۰ سال از آن زمان، این نظام هنوز در زندگی مردم نفوذ دارد. این امر به ویژه در حوزه ازدواج بسیار مشهود است. تقریبا روزی نمیگذرد که در مورد مشکلات ازدواج در بین طبقات اجتماعی هند، گزارش خبری منتشر نشود.
با توجه به سرسختی و فراگیر بودن نظام کاست، جای تعجب نیست که برخی از کسانی که به بیماری کووید ۱۹ مبتلا شده و به شدت از آن رنج میبرند از طبقه «غیرقابل لمسها» یا همان «دالیتها» هستند.
گروه دالیتها در جامعه هند در میان پستترین طبقات اجتماعی هستند و حیطه کاری و شغلی آنها محدود به مشاغل پست و کمدرآمد مثل کارگری، سرایداری و دباغی است.
من به عنوان نویسنده و محقق حوزه سیاست معاصر هند که آثار بسیار زیادی در مورد منازعات قومی و فرقهای این کشور نوشتهام، بسیار مشتاق بودم تا بدانم که چگونه یک بیماری واگیردار، در راستای مرزهای نظام کاست در هند، شیوع پیدا کرده است.
دلایل زیادی وجود دارد که ثابت میکند بهطور ویژه «دالیتها» در برابر این بیماری، آسیپپذیر هستند و مهمترین آنها فقر است. علیرغم اقدامات و برنامههای مثبتی که هند بلافاصله بعد از استقلال از بریتانیا به اجرا در آورد با این حال اکثریت جمعیت «دالیتها» فقیر و نیازمند هستند.
در نتیجه حتی در بهترین شرایط ممکن نیز، آنها دسترسی محدودی به مراقبتهای پزشکی و بهداشتی و دیگر حمایتها و مراقبتهای اجتماعی دارند. همهگیری ویروس کرونا نیز، وضعیت آنها را وخیمتر کرده است.
اکثریت «دالیتها» کارگران سادهای هستند که به دور از خانه و خانوادههایشان در مناطق دوردست مشغول به کار میباشند. همین مساله باعث شد که در دوران شیوع کرونا در مناطق کاری خود، گیر افتاده و از خانوادههایشان دور باشند زیرا « ناراندا مودی» نخستوزیر هند در روز ۲۳ مارس تنها ۴ ساعت بعد از اعلام هشدار، دستور تعطیلی سراسری ملی داد.
مطبوعات گزارشات دلخراشی از تلاش و تقلای «دالیتها» برای بازگشت به خانههای خود منتشر کردند. عکس منتشر شده از مرد مهاجر و کارگری که در بیرون از شهر دهلی در کنار جاده گریه میکرد و در حال تلاش بود تا در دوران قرنطینه و تعطیلی سراسری، خود را به پسر در حال مرگش در خانه برساند به تصویری ماندگار تبدیل شد که وضعیت بحرانی آنها را به خوبی نشان میداد.
صرف نظر از پیشینه قبیلهای، کارگر مهاجر بودن خود به تنهایی دارای سختی و دشواریهای بسیاری است. شرایط کاری برای آنها غالبا خطرناک است و در ازای کار پرخطری که انجام میدهند، مبلغ بسیار اندکی دریافت میکنند. بیشتر مهاجران در شرایط شبیه به زاغهنشینی زندگی میکنند و بخش اعظمی از درآمدهای خود را برای خانوادههای خود میفرستند.
در نتیجه کارگران مهاجر به ندرت میتوانند مبلغ قابلتوجهی را پسانداز کرده تا در مواجهه با مشکلات مالی غیرمنتظره، از آن استفاده کنند، مشکلاتی مانند قرنطینه و تعطیلی کامل اقتصادی در زمان شیوع ویروس کرونا. بهعلاوه آنها برای پرداخت هزینه رفتوآمد برای بازگشت به خانه نیز با مشکل مواجه هستند. به دلیل بحران کرونا، این کارگران به سختی میتوانند هزینه تماس تلفنی را پرداخت کنند بنابراین در وضعیت کنونی، ارتباط آنها با عزیزانشان به نوعی قطع شده است.
طرد توسط جامعه
کارگران مهاجر «دالیت» در زمان شیوع ویروس کرونا، با فشار مضاعف دیگری روبهرو هستند که طرد شدن توسط جامعه است. اعضای دیگر طبقات اجتماعی از این کارگران مهاجر دوری کرده و آنها را طرد میکنند. حتی کارگرانی که به کارهای پست مشغول اند اما «دالیت» نیستند نیز رفتار مشابهی با کارگران «دالیت» دارند.
بحران شیوع کرونا وضعیت «دالیتها» را نه تنها بهتر نکرده بلکه بر وخامت وضعیت آنها افزوده است به طوری که برخی از اعضای بلندپایهی حزب حاکم (بهاراتیا جاناتا) آشکارا «دالیتها» را بهخاطر گسترش ویروس کرونا سرزنش می کنند.
«یوگی آدیتانات» فرماندار ایالت پرجمعیت «اوتار پرادش» که یک روحانی هندو نیز است اخیرا در گفتوگویی اعلام کرد که کارگران مهاجری که به خانههای خود بازگشتند، علت شیوع ویروس کرونا در این ایالت میباشند. وی همچنین گفته است که عمده این کارگران از طبقه «دالیتها» بودند.
رهبران مخالف دولت بلافاصله به اظهارات آدیتانات عکسالعمل نشان داده و آن را محکوم کردند اما «مودی» و دولت ملی در قبال این اظهارات سکوت کرده، گویی که هیچگاه اظهارات او را نشنیدهاند.
اینگونه سرزنشها و اتهاماتی که در خصوص شیوع کرونا در هند علیه «دالیتها» مطرح میشود، وضعیت سفرهای آنها را با مشکلات بیشتری مواجه ساخته است. زمانی که بعضی از این کارگران مهاجر، سختی راه را به جان خریده و غالبا پیاده به سمت شهرهای خود به راه میافتند، در طول مسیر، هیچگونه کمک و مساعدتی از طرف مردم دریافت نمیکنند زیرا که هم «غیر قابل لمس» و از پایینترین طبقات جامعه هستند و هم این که مردم از ترس ابتلا به ویروس کرونا، آنها را به حال خود رها کرده و در این سفر سخت، کمک خود را از آنها دریغ میکنند.
احتمالا در آیندهای نزدیک، دالیتها از حداقل امکانات نیز محروم شوند. تا به امروز کمکی که دولت به آنها میکند بسیار اندک و ناچیز است.
پنج سال قبل، پیش از آنکه «مودی» به قدرت برسد، «دالیتها» بر این باور بودند که وی به وعدههای خود در کارزارهای انتخاباتی مبنی بر ریشهکن کردن فقر از کشور پایبند است بنابراین در انتخابات به «مودی» رای دادند. اما حالا سیاست تفرقهانگیزانه وی در دوره اول نخست وزیری و تجربهآنها از وضعیتشان در دوران قرنطینه و تعطیلی سراسری اقتصادی، «دالیتها» از«مودی» و حزب «بهاراتیا جاناتا» ناامید و مایوس شدهاند.
شیوع ویروس کرونا بار دیگر به ما خاطرنشان کرد که نظام کاست در هند همچنان با قدرت بر سر جای خود باقی مانده است. ویروس کرونا باعث شده تا بسیاری از مردم فاصله اجتماعی را رعایت کنند اما رفتار بسیاری از هندیها با «دالیتها» فراتر از رعایت نکات بهداشتی و فاصلهگذاری اجتماعی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری است زیرا که در نظر آنها «دالیتها» هنوز «غیرقابل لمس» و «نجس» میباشند.
