خودکشی در میان زنان پاکستانی؛ دلایل مختلف و نتیجه یکسان

صبغه الله صابر – العربی الجدید

ترجمه: زهرا میرزایی

خودکشی در جوامعی که با بحران‌های متعدد مواجه است امر عجیبی نیست؛ بطور خاص در جوامعی که وجود سرپرست و قیم برای زن لازم می‌باشد، زنان از تعصب و تسلط و ظلمی که به آنها روا می‌شود رنج می‌برند و آمار خودکشی بین آنها زیاد می‌شود؛ این وضعیت زنان پاکستانی است.

سالانه صدها زن پاکستانی برای رهایی از فشارهای مختلفی که با آن مواجه هستند از جمله شرایط روحی، اجتماعی و سنت‌های قبیله‌ای که آنها را از ابتدایی‌ترین حقوق‌شان محروم می‌کند، شرایط سخت کشورشان و به حاشیه رفتن تصمیمات حکومتی با وعده‌های دولت که هرگز تحقق نمی‌یابد، اقدام به خودکشی می‌کنند.

یکی از حوادث خودکشی که اخیراً خبر آن منتشر شد، خودکشی زن پاکستانی بود که چندی قبل در شهر کراچی در جنوب این کشور اتفاق افتاد. پس از کشف انگیزه خودکشی او، با انتشار ویدئویی که تجاوز به او را توسط گروهی جنایتکار نشان می‌داد، جریان اعتراض رسانه‌ای و سیاسی در شبکه‌های اجتماعی به راه افتاد.

قربانی قبل از خودکشی برای برادرش در واتساپ صوت ارسال کرده و تایید کرده بود که گروهی او را مجبور به خودکشی کرده‌اند.

پلیس پاکستان به نقل از برادر قربانی اعلام کرده که او زنی بیوه بوده است که داوطلبانه در کمپین واکسیناسیون فلج اطفال حضور داشته و توسط گروهی جنایتکار که نزدیک خانه‌ی او در شهر شادمان کراچی زندگی میکردند، مورد تجاوز قرار گرفته است.

این گروه که از جنایتشان فیلم و تصویر گرفته بودند، قربانی را مدام  به انتشار ویدیوها در شبکه‌های اجتماعی و ارسال آن برای اقوام و بستگانش در صورت عدم اجابت درخواستشان تهدید می‌کردند.

او قبل از پایان دادن به زندگی‌اش پیام‌های صوتی را برای برادرش ارسال کرد که در آن توضیح داده که این اقدام را به این دلیل انجام می‌دهد که گروه جنایتکار از او خواسته‌اند که به خواسته‌های آنها تن دهد وگرنه ویدیوها را منتشر میکنند. او طبق گفته‌اش پس از آن حادثه عملا جانی نداشته است، زیرا اگر جنایتکاران تهدیدهای خود را عملی می کردند، نمی‌توانست در میان مردم زندگی کند.

قبل از اینکه برادرش به آن پیام‌ها گوش دهد یا مداخله کند، زن به زندگی خود پایان داده بود، بنابراین برادر او چاره‌ای جز ثبت پرونده برای عاملان این جنایت در کلانتری نداشت که نشان‌دهنده‌ی اعتماد او به تحقیقات پلیس بود.

افسر پلیس شادمان، نارت ناظم آباد غلام مرتضی تبسم، نیز در بیانیه‌ای گفت که تلاش پلیس برای یافتن و تعقیب عاملان این جنایت ادامه دارد و تاکنون موفق به دستگیری یکی از آن 6 نفر جنایتکار که قربانی در پیام صوتی به اسامی آنها اشاره کرده بود، شده‌اند.

همچنین داستان زن جوانی به نام مقدس که دوستش پس از کشتن او در فیصل آباد استان پنجاب خودکشی کرد نیز در شبکه های اجتماعی و رسانه‌های داخلی بازخورد زیادی داشت.

داستان از این قرار بود که  نبیله با دوست و همسایه‌اش مقدس دعوا کرد و ارتباط بین آنها برای روزها قطع شد، تا اینکه نبیله به خانه مقدس رفت و با تفنگی که از خانه برداشته بود به او شلیک کرد؛ نبیله به خانه‌ی عمویش فرار کرد اما عمویش از پناه دادن به او خودداری کرد و به همین دلیل او به خانه‌ی خود بازگشت؛ زمانی که پلیس برای دستگیری  به خانه‌ی او رسید، او درحالیکه در محاصره‌ی پلیس بود، سم خورده و نفس آخر را کشید.

پلیس و همچنین خانواده‌های دو قربانی سردرگمی خود را در مورد انگیزه خودکشی نبیله و کشتن دوستش مقدس را انکار نمی‌کنند.

خانواده‌ی نبیله تایید کردند که او از هیچ بیماری روانی رنج نمی‌برد و در تحصیل و کارهای خانه موفق بود؛ علاوه بر این او عاشق زندگی بود.

از سوی دیگر، خودکشی ناموفق زن جوان به نام زینب، در شهر پیشاور در شمال غربی پاکستان، پس از آنکه خانواده‌اش او را مجبور به ازدواج با یک مرد مسن و بیمار روانی کردند، مورد توجه رسانه‌ای قرار گرفت. او از این ازدواج راضی نبود، بنابراین سم خورد، ولی بلافاصله به بیمارستان منتقل شد، پزشکان معده او را شست و شو دادند و او زنده ماند، اما او هنوز نمی‌خواهد با آن مرد ازدواج کند و اگر خانواده‌اش اصرار به ازدواج با او داشته باشند، مجدد اقدام به خودکشی می‌کند.

خبر خودکشی در میان زنان پاکستانی بسیار است. عبدالولی، فعال پاکستانی توضیح می دهد: «جامعه پاکستان به طور کلی شاهد شرایط سخت اجتماعی، زندگی و روانی است و زنان به تمام معنا در حاشیه و از بسیاری از حقوق محروم هستند.» او افزود: «انگیزه‌های زیادی در پشت خودکشی وجود دارد، اما انگیزه‌ی اجتماعی یکی از مهمترین آنهاست. در بسیاری از موارد، زنان پاکستانی نمی‌توانند از خود در مقابل هیچ یک از بستگان خود برای روابط به ویژه در مورد ازدواج، دوستی و ارتباط با سایرین دفاع کنند؛ بنابراین خودکشی می‌کنند، زیرا تنها راه رهایی از فشارهای اجتماعی است که در این شرایط با آن روبرو هستند. آداب و رسوم قبیله‌ای تأثیر زیادی بر زندگی زن دارد و در مواردی او را مجبور به خودکشی می‌کند.»

حبیب خان، پزشک متخصص بیماریهای روحی و روانی، گفت: «دلایل قابل توجهی از انگیزه روانی وجود دارد؛ انگیزه‌های متعددی با هم ترکیب می‌شوند و زنان را مجبور به خودکشی می‌کنند.» وی اضافه کرد: «در بسیاری از موارد، یک زن از علائم بیماری روانی در طولانی مدت رنج می‌برد، اما هیچ کس به او گوش نمی‌دهد و او را نزد پزشک نمی‌برد و در نتیجه او به وضعیت بدی می‌رسد که او را به خودکشی به عنوان مناسب‌ترین راه حل رهایی میرساند. علائم بیماری روانی قطعاً ناشی از شرایط اجتماعی و زندگی است.»