گروه تروریستی مائوته و رؤیای خلافت اسلامی در جنوب فیلیپین

دکتر علی اکبر ضیائی

فیلیپین در سالهای گذشته با گروههای جدائی طلبی چون جبهه ملی آزادیبخش مورو و جبهه اسلامی آزادیبخش مورو و فعالیت های تروریستی هم پیمان داعش به نام گروه ابوسیاف و گروه هایی که برای استقلال بنگسامورو از فلیپین تلاش می کنند روبرو بوده است. جزایر جنوبی فیلیپین یعنی میندانائو که بسیاری از مسلمانان فیلیپین در آن منطقه زندگی می کنند همواره محل بروز خشونت های مذهبی و تردد نیروهای جهادی از منطقه خاورمیانه برای سازمان دهی افراط گرایان دینی تحت لوای سلفیسم و وهابی گری بوده است. جنگل های انبوه منطقه و دسترسی به آب های آزاد و فقر اجتماعی و بیکاری در میان جوانان و مطالبات مسلمانان در منطقه زمینه را برای نفوذ حرکت های افراط گرای دینی فراهم آورده است. بدین معنی که زمانی جماعت اسلامی جنوب شرق آسیا به دنبال سازماندهی گروه های اسلامی و جهادی در منطقه بودند و پس از قدرت یافتن شبکه های القاعده در خاورمیانه همین مطالبات بومی و محلی به سمت و سوی القاعده سوق داده شد و این جریان پس از ضعف القاعده در منطقه به سمت داعش گرایش پیدا کرد و اکنون با شکست داعش در خاورمیانه سخن از دولت اسلامی بنگسامورو در محدوده فیلیپین و در حد گسترده تری در آینده ایجاد دولت اسلامی نوسانترا در جنوب شرق آسیا به میان آمده است. نکته کلیدی در همه این جریانات سیطره تفکر سلفی گری و وهابی گری در وهله نخست و سپس مطالبات محلی و بومی در پوشش یک حرکت نظامی جدایی طلبانه می باشد و شکست هر گروه سبب زایش گروهی دیگر با نامی جدید می گردد، و علت عدم نابودی این حرکت ها و تغییر شکل سیّال آنها موجود بودن علل تشکیل این جریانات یعنی اعتقادات سلفی و مطالبات محلی و بومی برای استقلال و ایجاد حکومت مستقل بر اساس تعالیم سلفی می باشد و تا زمانی که این دو دلیل اصلی وجود دارند نباید انتظار داشته باشیم که اساس این جریانات به طور کلی ازبین بروند. گسترش خزنده تفکرات سلفی در منطقه جنوب شرق آسیا در سه سال اخیر روند تندتری به خود گرفته و این شتاب بی ارتباط با شکست های مکرر داعش در منطقه خاورمیانه نیست و اصول فکری “جماعت توحید و هجرت” در مصر که بعدا توسط ابومصعب زرقاوی برای بنیان گذاری داعش به عاریت گرفته شد به ما می گوید که هجرت و حرکت از منطقه ای به منطقه دیگر جزو اصول نخستین این حرکت می باشد و جبهه دوم داعش پس از خاورمیانه به مراحل نهائی خود برای بروز یک خطر جدی به عنوان دولت اسلامی نوسانترا در جنوب شرق آسیا نزدیک شده است. خطری که شکل آینده داعش در جنوب شرق آسیا برای مسلمانان خاورمیانه و در نهایت مردم صلح دوست جهان ایجاد خواهد نمود بسیار بیشتر از مشکلات و مصائبی است که هم اکنون برای مردم سوریه و عراق و لیبی و افغانستان ایجاد کرده اند. اکنون نگاه کوتاهی به تحولات جریانهای افراط گرای دینی در منطقه جنوب فیلیپین بویژه گروه تروریستی مائوته اشاره خواهیم نمود.

گروه مائوته که تحت عنوان دولت اسلامی لانائو نیز شناخته می شود یک گروه افراطی دینی در منطقه مسلمان نشین جنوب فیلیپین می باشند. این گروه عموما از اعضای جبهه آزادیبخش اسلامی مورو و دیگر گروه های جهادی خارجی تشکیل شده است. رهبری دولت اسلامی یا دعوت اسلامی با مرکزیت منطقه لانائو دل سور در جزائر میندانائو واقع در جنوب فیلیپین با فردی به نام عبدالله مائوته بوده است. نخستین بار نام این گروه در درگیری با ارتش فیلیپین در فوریه 2016 در رسانه ها مطرح شد که در نهایت ارتش توانست مقر اصلی آن گروه در منطقه بوتیگ واقع در منطقه مرکزی لانائو دل سور را تصرف نماید و در جریان آن درگیری عمر برادر عبدالله مائوته کشته می شود. برخی منابع محلی از زنده بودن عمر و مخفی شدن در یکی از اردوگاه های گروه در جزایر میندانائو خبر داده اند. پس از این درگیری ها بودکه گروه مائوته برای نظارت بر منطقه بوتیگ بمب های قابل کنترل از راه دور را در مسیر منتهی به این منطقه قرار دادند تا مانع نفوذ ارتش گردند. بر اساس گفته منابع نظامی فیلیپین نخستین درگیری بین گروه مائوته با نظامیان فیلیپین در زمانی اتفاق افتاد که گروه های شورشی به یکی از ایستگاه های کنترل امنیتی در منطقه مادالوم واقع در استان لانائو دل سور حمله کردند. منابع نظامی تعداد شورشیان مائوته را حدود 100 نفر تخمین می زنند که توسط گروه های وابسته به داعش در خارج از فیلیپین به اسلحه و مواد انفجاری مجهز شده اند. این گروه با جماعت اسلامی جنوب شرق آسیا که از گروه های هم پیمان القاعده و متشکل از اقوام ملایو می باشند همکاری نزدیکی داشته است. گروه های هم پیمان القاعده در جنوب شرق آسیا چون گروه ابوسیاف و دولت اسلامی مائوته پس از کاهش نفوذ القاعده در جهان با کشته شده بن لادن به داعش گرایش پیدا کرده اند و با پرچم سیاه هویت خود را نشان داده اند. اگرچه شهردار بوتیگ ابراهیم ماکاداتو طی خبری در ماه اوریل 2016 اعلام نمود که گروه های شورشی مائوته با داعش ارتباط ندارند، اما علائم و شواهد نشان می داد که از پاک سازی اردوگاه های گروه مائوته اسناد و مدارکی به دست ارتش فیلیپین افتاد که نشان می داد این گروه به دنبال ایجاد ارتباط قوی با سران داعش در سوریه و عراق می باشند. جبهه آزادیبخش اسلامی مورو همان ابتدا نیز این گروه پیوند عمیقی با داعش داشت و در جریان سربریدن رئیس پلیس شهر مالابانگ در تاریخ 24 مه 2017 نیز پرچم سیاه توسط اعضای گروه مائوته در شهر برافراشته شده است. در جریان رخدادهای منطقه بوتیگ با گروه مائوته روابط تشکیلاتی قوی داشته است و هر دو گروه روابط خانوادگی و نسبی متعددی را با یکدیگر ایجاد کرده اند. عزیسا روماتو – همسر معاون واحد نظامی جبهه آزادیبخش اسلامی مورو عالم عبدالعزیز میمبانتاس که قبرش در بوتیگ است –  نسبت دختر عمویی با برادران عمر و عبدالله مائوته دارد. بنیان گذاران گروه مائوته یعنی عمر و عبدالله مائوته پیش از تشکیل گروه مذکور به عنوان اعضای فعال جبهه آزادیبخش اسلامی مورو فعالیت می کردند. گروه مائوته در بکارگیری کودکان جهت اهداف نظامی خود مهارت زیادی دارند و در تبلیغات رسانه ای خود بیشتر به بیانیه خودمختاری قانون بنگسامورو در شانزدهمین کنگره فیلیپین در 11 سپتامبر 2014  اشاره می نمایند. در آوریل 2016 گروه مائوته تعداد 6 کارگر کارخانه چوب بری را ربودند و سر دو نفر آنان را در منطقه بوتیگ بریدند. سه نفر از اعضای گروه مائوته در 3 اکتبر 2016 به اتهام دست داشتن در جریان بمب گذاری شهر داوائو  توسط پلیس دستگیر شدند که بر اساس گفته معاون وزارت دفاع فیلیپین گروه مائوته ارتباطاتی را با گروه تروریستی ابوسیاف داشته و احتمالا ارتباطاتی را با داعش نیز برقرار کرده است. رئیس جمهور فیلیپین در برنامه زنده تلویزیونی در تاریخ 28 نوامبر 2016 رسما اعلام کرد که گروه مائوته با داعش هم پیمان شده است. در 23 مه 2017 گروه مائوته به شهر ماراوی در فیلیپین حمله کردند و تعدادی از منازل را به آتش کشیدند و در این حملات 5 سرباز فیلیپینی و 2 پلیس و 2 شهروند فیلیپینی کشته و تعدادی زخمی و مجروح شدند و یک مسجد طعمه حریق شد و یک بیمارستان نیز به تاراج رفت. بنا به گفته مقامات فیلیپینی رهبر سابق گروه ابوسیاف ایسنیلون هاپیلون نیز در میان حمله کنندگان دیده شده است. اعضای گروه مائوته با برافراشتن پرچم داعش در شهر ماراوی بر تردد های داخل شهر نظارت می کردند، اما دولت فیلیپین از عقب نشینی این گروه خبر داده اند و در جریان حمله مائوته تعداد 107 زندانی را از دو زندان شهر ماراوی در جزیره میندانائو که اکنون حکومت نظامی در آن برقرار شده است فراری دادند.